Zincir Marketlerin Yarattığı Sorunlar Bitmiyor

Basın Açıklaması

05.02.2022/İstanbul

ZİNCİR MARKETLERDE İSTİHDAM SORUNU

ve

TÜKETİCİYE ETKİLERİ

Bazı zincir marketlerin çalışanlarına uyguladığı olumsuz çalışma koşullarını tüketici ve çalışanlar adına değerlendiren TÜSED Başkan Yardımcısı Av. Mansur Yıldırım, konuyla ilgili açıklamada bulundu:

”Asgari ücrete getirilen zam sonrası zincir marketlerde çalışanların usulsüz şekilde işten çıkarıldığı veya mobbingle istifaya zorlama yoluna sürüklendikleri söylentilerinin artması üzerine Tüketicinin Sesi Derneği (TÜSED) olarak konu hakkında sahada bizzat araştırmalar yaptık. Konu hakkında birçok zincir market çalışanıyla yaptığımız görüşme neticesinde; zincir marketlerde pandemi sebebiyle yasaklanan işten çıkarmaların asgari ücretin artması ve yükselen maliyetler sebebiyle zincir marketlerin çalışanlarına karşı her yolu mübah gören bir anlayışıyla hareket ettiklerine bizatihi çalışan veya işten usulsüz çıkarılan işçilerin beyanında ve bu durumdan etkilenen tüketici şikayetlerinde şahit olduk.

Şu an herhangi bir zincir marketin kapasitesi ve metrekaresi yüksek olan bir şubesine gittiğimizde, kasada ödeme işinden raflara ürün yerleştirmeye, etiketlemeye, mekanın temizlik işinden ürün taşıma işine, kasa işlemlerine kadar her çalışma bölgesinde bir veya en fazla iki işçinin çalıştığı görülmektedir. Bilindiği üzere eski dönemlerde işin her alanında birden fazla işçi çalışmaktayken şu an bir zincir marketin tüm işlerine bir veya iki kişi bakmaktadır.

Burada karşımıza çıkan iki olumsuz durum var:

Birincisi, bu işçiler çok düşük ücretlerle insan hayatının çalışma sınırlarının üstünde ve zor durumlarda çalışmaktadırlar. Bu şekilde işçi çalıştırmanın karşılığı olsa olsa, ‘’modern kölelik’’ olacaktır.

İkinci olumsuz husus ise, tüketiciler olarak zincir marketlerde ürünlerle veya hizmetle ilgili bilgi alma imkanımızın ortadan kalkması veya kasada ödeme yaparken uzun süre bekletilmemiz veyahut takibi yapılmamış, etiketi değişmemiş ürünlerle kasada karşılaşmamız, raflarda etiketi olan kendi olmayan ürün… gibi birden çok sorunla karşılaşmamızdır.

Hem raf yerleştirmeye hem kasada ödeme işlemini almaya hem mekanın temizliğini yapmaya hem de tüketicilerin sorunlarına yetişmek için bir başına çırpınan işçiler ile tüketiciler arasında olumsuz tartışmalara yol açan bu durumun ivedi olarak düzeltilmesi gerekmektedir.

Zincir Marketler İçin Yeni Düzenleme Şart!

Çok değil, beş yıl öncesine kadar sayıları dört bini geçmeyen zincir marketlerin, özellikle pandemi döneminde adeta katlanarak büyüdükleri ve Türkiye’nin beş büyük zincir marketinin on binlere ulaştığı göz önüne alındığında çalışana ve tüketiciye yaşatılan sorunların ekonomiyle değil, keyfilikle ilişkilendiği ve maalesef ülkedeki yüksek işsizliğin bazı marketlerce fırsat olarak görülüp çalışana şantaj olarak kullanıldığı gerçeğiyle karşı karşıyayız.

Çözüm olarak gerekli denetim mekanizmalarının harekete geçirilmesi, ‘mağaza kapasitesine/metre karesine’ veya ‘günlük müşteri sayısına’ veya ‘cirosuna’ göre yeterli sayıda işçi çalıştırma zorunluluğunun getirilmesi ve şartlara uyulmadığı takdirde ilgili iş yerine tedbir ve yaptırım uygulanmasıdır. Ayrıca, işten usulsüz çıkarılan işçiler veya mobbing ile istifaya zorlanan işçilerin de derneğimizle veya haklarını savunacak hukukçularla irtibata geçerek hak kaybı yaşamamasını öneririz.

TÜSED olarak, durumun takipçisi olacağımızı ve gerekli mekanizmalara başvuru yapacağımızı da yine tüketicilere, zincir market çalışanlarına ve kamuoyuna duyururuz.”

TÜSED Başkan Yardımcısı

Av. Mansur Yıldırım